Nemawashi: De Japanse Kunst van Consensus en Hoe Het Zich Onderscheidt van onze Benaderingen

Nema-watte?

Nemawashi is een term die eigenlijk uit de Japanse tuinbouw komt en verwijst naar het zorgvuldig voorbereiden van de grond voordat een boom wordt verplant. In een zakelijke context gaat het concept over de kunst van het leggen van een fundament voor verandering of besluitvorming door informele gesprekken en consensusvorming vooraf. Deze aanpak waardeert harmonie en geleidelijke overeenstemming en is kenmerkend voor de Japanse cultuur.

De Meerwaarde van Nemawashi

Nemawashi speelt een cruciale rol in het soepel en effectief doorvoeren van veranderingen binnen organisaties. Door alle betrokkenen vroegtijdig in het proces te betrekken, is er merkbaar minder weerstand en worden de relaties en eigenaarschap net versterkt. In plaats van top down belissingen vanuit een raad der wijzen (of steerco) werken we hier in een proces van zorgvuldige voorbereiding en overleg. Dankzij dat overleg wordt een draagvlak ontwikkel zodat wanneer een formeel besluit genomen wordt, er al brede steun bestaat. Hierdoor kan de implementatie sneller en met minder obstakels verlopen.

Nemawashi versus onze Benaderingen

Terwijl Nemawashi gericht is op het bouwen van consensus voorafgaand aan formele besluitvorming, hebben onze europese benaderingen zoals het Belgische compromis en het Nederlandse poldermodel hun eigen unieke kenmerken. Het Belgische compromis draait om het vinden van een middenweg waarbij alle partijen concessies doen om tot een gezamenlijk besluit te komen, vaak na formele discussies. Het poldermodel, kenmerkend voor Nederland, betreft een proces van overleg en consensusvorming tussen vaak grote partijen werkgevers, vakbonden en de overheid over sociaal-economische kwesties, wat soms leidt tot langdurige onderhandelingen. Beide modellen hebben veel overleg, veel formaliteiten en hechten veel belang aan de rang en stand van deelnemers. Vaak kreeg ik van mensen uit de EU en daarbuiten de bemerking dat er wel veel ongeschreven sociale regels in zitten die het moeilijk maken om snelheid te maken.

Het Onderscheid met Nemawashi

Het onderscheidende kenmerk van Nemawashi ten opzichte van het Belgische compromis en het Nederlandse polderen ligt in het stadium van het besluitvormingsproces waarin consensus wordt gezocht. Nemawashi richt zich op vroege en informele consensusvorming, nog voordat een formeel besluitvormingsproces begint, terwijl het Belgische compromis en het Nederlandse poldermodel vaak een meer formeel en soms langdurig onderhandelingsproces na de initiële voorstellen omvatten. Nemawashi benadrukt de waarde van voorbereiding en persoonlijke relaties om weerstand tegen verandering te minimaliseren en een vlotte implementatie te bevorderen.

Kunnen we iets leren van elkaar?

Nemawashi vertegenwoordigt een behoorlijke unieke benadering van besluitvorming en change management, diep geworteld in de Japanse cultuur. Ook al hebben we die cultuur niet, toch zijn er aanzienlijke voordelen aan deze manier van samenwerken, zowel in het creëren van harmonie en het effectier doorvoeren van verandering. Hoewel het Belgische compromis en het Nederlandse poldermodel ook streven naar consensus, onderscheidt Nemawashi zich door zijn focus op vroege, informele engagement en consensusvorming. Deze benadering kan bijzonder waardevol zijn voor organisaties die streven naar een vlotte, empathische implementatie van besluiten en het bevorderen van eigenaarschap doorheen de hele hiërarchie.